ابزار دقیق صنعتی چیست و چه نقشی در علوم و مهندسی دارد؟

انسان ابزارساز بی‌شک، نقطه آغازین پیدایش علوم مهندسی بوده است. گرچه برخی دیگر از موجودات زنده نیز دست به اختراع و ساخت ابزار در مقیاس‌های بسیار کوچک‌تر زده‌اند،المنت

اما این انسان هوشمند است که با ابداع محاسبات دقیق علوم مختلف در رشته‌های متنوع توانسته جهان پیرامون را تغییر داده و آن را زیر سلطه خود درآورد.

در این میان، شاخه‌ای از علوم صنعتی نیز وجود دارد که به محاسبات دقیق مقادیر فیزیکی پرداخته و ابزارهای ویژ‌ه آن را ابداع و تولید می‌نماید.

این صنعت که به ابزار دقیق یا Instrumentation معروف است، زیرشاخه‌ای از مهندسی کنترل است که با استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری، به کنترل کمیت‌های فیزیکی می‌پردازد.

ارتباط نزدیکی بین این رشته با مهندسی برق و الکترونیک وجود دارد و به کنترل سیستم‌های صنعتی نظیر ترانسمیترها، سنسورها (سنسورهای دما مانند ترموکوپل و سنسورهای مقاومتی مانند PT100، ترانسدیوسرها و کنترلرها نیز می‌پردازد.المنت

ترانسمیتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟

این واژه به ابزاری اطلاق می‌شود که ضمن اندازه‌گیری یک کمیت فیزیکی، آن را به مکانی دورتر مانند اتاق کنترل انتقال می‌دهد. سیگنال‌های ارسالی از این دستگاه کاملا استاندارد و تعریف شده و برای تجهیزات گیرنده قابل فهم هستند.

اساس این دستگاه بر سه بخش حسگر، مبدل و تقویت کننده قرار داشته و کاربرد آن در پروسه‌های صنعتی بزرگ‌تر برای اندازه‌گیری کمیت‌های گوناگون، متفاوت است.المنت

این کمیت‌ها شامل دما، فشار، سطح، رطوبت، مایعات و گازهای محیطی و میزان شدت جریان می‌گردد. تنها کاربرد این دستگاه و امثال آن در بخش تخصصی برق نبوده

و بسیاری از تجهیزات بیمارستانی، آزمایشگاهی، داروسازی  شیشه، مکانیک، معدن و بسیاری از دیگر شاخه‌های علوم مختلف نیز به واسطه کاربرد تجهیزات الکتریکی، به این وسیله نیاز دارند.المنت

آمپرمتر و کاربرهای آن

آمپرمتر یا آمیتر (Ammeter) ابزاری برای اندازه گیری جریان مدار است که بر حسب آمپر سنجیده می‌شود. با توجه به مصارف گوناگون و متنوع دستگاه‌های صنعتی و لزوم محاسبه شدت جریان در آنها، بکارگیری این ابزار و قرار دادن آن در لیست خرید ابزار دقیق صنعتی، باید با دقت بالا صورت گرفته

تا بتواند نیاز به سنجشی دقیق را آن هم در بخش حساس صنعت برق تامین نماید.

مانومتر یا فشارسنج

به انواع ابزار سنجش فشار مانومتر گفته می‌شود. ساده‌ترین نوع آن لوله‌های پلاستیکی خمیده و U شکل ابتدایی است که برای سنجش فشار ابداع شده و با مدرج و علامت‌گذاری شدن، نشانگر میزان فشار در مایعات است.

اما با گذشت زمان و پیدایش دستگاه‌های مختلف، انواع گوناگونی از مانومترها نیز ابداع و به بازار صنایع عرضه شده است. امروزه فشارسنج‌های دیجیتال، با رفع اشکالات مانومترهای مایع، از قبیل ابعاد نامناسب،

نداشتن مزیت پرتابل و عدم امکان برقراری ارتباط با کامپیوتر، توانسته‌اند به‌خوبی به بازارها راه یافته و استفاده‌های عمومی در صنایع پیدا کرده و یکی از اقلام ابزار دقیق صنعتی را تشکیل دهند.المنت

از دیگر مزایای مانومترهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دقت بالا
• داشتن حافظه جهت ثبت اطلاعات
• دسته بندی اطلاعات به صورت ماکسیمم و مینیمم (min / max)

در مانومترهای دیجیتال برخلاف انواع مایع، ثبت تغییرات پیش آمده به شکل دستی انجام نمی‌گیرد. به این ترتیب، انجام اصلاحات نیز بسیار آسان‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود.المنت

با پرشر سوئیچ و عملکرد آن آشنا شویم

پرشر سوئیچ یا کنترلر فشار، وسیله‌ای است که جهت تنظیم فشار مخازن و پیشگیری از افزایش فشار در محیط‌های تحت فشار صنعتی کاربرد دارد. این ابزار معمولا به شکل باینری یا روشن و خاموش عمل کرده و رله یا فرمان تنظیم را فعال می‌کند.

خروجی این ابزار دقیق صنعتی به شکل ON و OFF عمل می‌کند.

در نمونه‌های الکترونیکی و دیجیتال این ابزارها، به جای بوردن یا دیافراگم از استرین گیج استفاده می‌شود. ضمن اینکه در خروجی معمولا از ترانزیستور به شکل PNP و یا NPN استفاده می‌شود.

در انواع مدرن‌تر نیز خروجی ۴ تا ۲۰ میلی متر آمپر و نشان دهنده نیز موجود است.

این وسیله نیز به دلیل کاربردهای وسیعی که در صنعت دارد، آمار زیادی از خرید را به خود اختصاص داده است.المنت

لازم است در هنگام خرید ابزار دقیق صنعتی به وجود برخی ویژگی‌ها در آن دقت شود.

موارد مهم در انتخاب پرشر سوئیچ عبارتند از:

• قابلیت کاربرد در محیط‌های انفجاری و IP کنترلر فشار
• رنج کاری و نقطه تنظیم
• حداکثر فشار قابل تحمل پرشر سوئیچ
• دقت و تکرارپذیری
• نحوه اتصال

انواع پرشر سوئیچ در تنوع و کاربردهای گوناگون تولید و به بازار صنایع عرضه می‌شوند که اصلی‌ترین آنها شامل موارد زیر است:

سوئیچ کنترلر آب: این نوع بسیار ساده بوده و کاربرد عمده آنها در خطوط آب‌رسانی و پمپ‌های آب می‌باشد.

 سوئیچ کنترلر هوا: این نمونه‌ها، معمولا در سیستم‌های پنوماتیک یا کمپرسورهای هوا استفاده و از انواع سادۀ پرشر سوئیچ می‌باشند

پرشر سوئیچ بخار: دارای ویژگی تحمل دمای بسیار بالا و رطوبت فراوان هستند. از این وسیله در دیگ بخار استفاده می‌شود.

پرشر سوئیچ گاز: مهم ترین ویژگی این نمونه آن است که باید در برابر جرقه زدن در بخش الکترونیکی مصون باشد. این مورد در گازهای مشتعل قابل استفاده بوده و کاربرد دارد.المنت